Έξι πράγματα που ακούν οι «trauma survivors»

Γράφει η  Στέλλα Φουλούλη, απόφοιτη Ψυχολογίας

Οι περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο έχουν βιώσει τουλάχιστον ένα τραυματικό γεγονός που τους επηρέασε ψυχικά, σωματικά είτε και συναισθηματικά. Σε ορισμένες περιπτώσεις ωστόσο, η ανάμνηση αυτού του τραυματικού περιστατικού ξυπνά επώδυνες μνήμες αλλά και την ανάγκη για λήθη του συμβάντος. Όσοι γνωρίζουν το πόσο δύσκολο είναι να ανταπεξέλθει κανείς από μία τέτοια κατάσταση γνωρίζει ότι αποτελεί μία χρόνια διαδικασία πολλές φορές, που απαιτεί από το άτομο να προσαρμοστεί από την αρχή σε νέες καταστάσεις ζωής αλλά και να αποκτήσει σταδιακά ψυχική ανθεκτικότητα, με σκοπό να μπορέσει να προχωρήσει παρακάτω.

Στην πορεία επούλωσης ωστόσο, αρκετές φορές το άτομο είναι μόνο του, είτε έχει έναν ακόμα άνθρωπο κοντά του να τον στηρίξει σε όλη αυτή τη διαδικασία. Το τελευταίο μάλιστα αν είναι τυχεροί. Όλοι οι τρίτοι που απαρτίζουν το εξωτερικό του περιβάλλον στην προσπάθεια τους να προσφέρουν συμπαράσταση, λένε και κάποια πράγματα σε μία τόσο συχνή βάση που είναι ανιαρά για το άτομο που περνάει δύσκολα, αλλά και εν τέλει αποδεικνύεται ότι κάθε άλλο παρά αποτελεσματικά είναι.

Έτσι λοιπόν, παρακάτω θα δούμε έξι πράγματα που έχουν βαρεθεί οι επιζώντες τραυματικών γεγονότων να ακούνε.

• «είσαι τόσο δυνατός/η» – «κρατάς γερά»

Τα άτομα αυτά, ακόμα και αν είναι όντως «δυνατά», αναγκάστηκαν να γίνουν λόγω περιστάσεων. Δεν είχαν την επιλογή να το κάνουν.

• «όλοι περνάνε δύσκολα/ έχουν τα δικά τους προβλήματα»

Ναι, αλλά όχι όλα τα προβλήματα οδηγούν σε τραύμα. Λέγοντας κάτι τέτοιο υπονομεύεται η εμπειρία και τα συναισθήματα των επιζώντων που συνεχώς χρειάζεται να θυμίζουν στον εαυτό τους ότι το τραύμα τους ήταν πραγματικό.

• «σταμάτα να κάνεις το θύμα»

Μερικές φορές, οι άνθρωποι πραγματικά μπορούν να γίνουν θύματα περιστάσεων, και με την διατύπωση αυτής της φράσης ή παρόμοιων με θεματολογία τη «θυματοποίηση», όσοι έχουν πληγεί μπορεί να στεναχωρηθούν περισσότερο ακούγοντας τέτοια λόγια και να σκεφτούν ότι το να είσαι θύμα είναι κάτι για το οποίο πρέπει να ντρέπεσαι ή ότι είναι λάθος.

• «χρειάζεσαι βοήθεια/ ψυχολόγο»

Όλοι μπορούν να ωφεληθούν από μία θεραπεία ή ψυχολογική υποστήριξη, αλλά υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην ενθάρρυνση για μία επίσκεψη σε ειδικό και στη δημιουργία εντύπωσης ότι είναι οι ίδιοι πρόβλημα και μόνο η θεραπεία θα τους βοηθήσει.

• «σε λυπάμαι/ νιώθω άσχημα για σένα»

Στην προσπάθεια ένδειξης ενσυναίσθησης επιτυγχάνεται ένα ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα. Σε λεπτά ζητήματα ο λόγος μας χρειάζεται να είναι προσεkτικός. Στην παραπάνω φράση, αποπνέεται ένα αίσθημα αλαζονείας και κάνει τον ομιλητή να φαίνεται «πιο ψηλά» σε σχέση με το θύμα.

• «χρειάζεται να συγχωρέσεις εκείνους που σε πλήγωσαν»

Ναι όντως κάποιοι επιζώντες συγχωρούν, αλλά αυτό αποτελεί ξεκάθαρα δική τους επιλογή. Η άσκηση πίεσης στους ανθρώπους για συγχώρεση τους αποτρέπει από το να ανοιχτούνε στο περιβάλλον γύρω τους για το θέμα τους. Επιπρόσθετα, κάποιοι θύτες δεν αξίζουν και συγχώρεση από τα θύματα τους.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις θα ήταν πολύ προτιμότερο να λεχθεί κάτι σαν:

• «μπορεί να μην σε καταλαβαίνω πλήρως αλλά είμαι εδώ για σένα να σε στηρίξω σε όλη την προσπάθειά σου»
• «σε ακούω προσεκτικά, το τραύμα σου είναι πραγματικό και σε έχει επηρεάσει»
• «δεν φταις εσύ, ποτέ δεν άξιζες όλα αυτά τα άσχημα πράγματα που σου συνέβησαν»
• «πες μου, αν ποτέ χρειαστείς χρόνο και χώρο»

Είναι πολύ σημαντικό να δίνουμε αξία στα λεγόμενα όσων μας έχουν εκμυστηρευτεί κάποια τραυματική τους εμπειρία, να ακούμε προσεκτικά τι έχουν να πουν, χωρίς να υποβαθμίζουμε τα συναισθήματα και την εμπειρία τους. Το τραυματικό γεγονός θεωρείται ήδη πεπερασμένο και δεν αλλάζει. Αλλάζει ωστόσο η στάση που μπορούμε να κρατήσουμε απέναντι σε αυτό και να βοηθήσουμε τους επιζώντες να προχωρήσουν παρακάτω.  

 

 

Πηγές :