Scroll Top

Γιατί τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας μένουν με τους κακοποιητές τους

domestic_violence

Γράφει η Μαργαρίτα Ντούρου, απόφοιτη Ψυχολογίας 

Είναι γεγονός ότι το φαινόμενο της βίας έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις τα τελευταία χρόνια και η ειδησεογραφία γεμίζει καθημερινά από περιστατικά κακοποιητικής συμπεριφοράς κάθε είδους. Συγκεκριμένα, παρατηρείται ραγδαία έξαρση της κακοποίησης των γυναικών και των παιδιών. Υπάρχουν πολλές μορφές που μπορεί να λάβει η βία, και κάποιες από αυτές είναι η λεκτική, σωματική και ψυχολογική κακοποίηση, η σεξουαλική εκμετάλλευση και επίθεση, κ.α. Οποιαδήποτε μορφή από τις παραπάνω αν ασκηθεί, μπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτα σωματικά και ψυχολογικά τραύματα στο θύμα αλλά και στους γύρω του. 

Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό από τους άνδρες να βιώσουν πολλαπλά περιστατικά κακοποίησης, γεγονός που οφείλεται ως ένα μεγάλο βαθμό σε ένα κοινωνικό σύστημα που στηρίζεται στις σχέσεις ισχύος και στις βιολογικές διαφορές μεταξύ των φύλων, την πατριαρχεία. Οποιαδήποτε γυναίκα μπορεί να βιώσει ενδοοικογενειακή κακοποίηση ανεξαρτήτως φυλής, εθνοτικής ή θρησκευτικής ομάδας, σεξουαλικότητας, τάξης ή αναπηρίας, αλλά ορισμένες γυναίκες που βιώνουν άλλες μορφές καταπίεσης και διακρίσεων μπορεί να αντιμετωπίσουν περαιτέρω εμπόδια στην αποκάλυψη της κακοποίησης και στην εύρεση βοήθειας. Πολύ συχνό φαινόμενο αποτελεί η αδυναμία των θυμάτων να φύγουν από την κακοποιητική σχέση. Στο άκουσμα τέτοιων περιστατικών, ακούμε πολύ συχνά την ερώτηση «Γιατί δεν έφευγε;». Μπορεί σε λεκτικό επίπεδο να είναι εύκολο να θέτουμε την ερώτηση αυτή καθώς και να την απαντούμε, αλλά η δυσκολία έγκειται στο να συλλογιστούμε και να κατανοήσουμε τους λόγους που τα άτομα αυτά αδυνατούν να αποχωριστούν την κακοποιητική σχέση. 

Φόβος και επικινδυνότητα

Ένας από τους κυριότερους λόγους για τους οποίους δεν φεύγουν οι γυναίκες, είναι επειδή φοβούνται τις συνέπειες της αποχώρησης τους. Φοβούνται την εκδίκηση σε βάρος τους ή σε βάρος των παιδιών τους. Πολλές φορές, η εγκατάλειψη του θύτη μπορεί να τον οδηγήσει στο να λειτουργήσει ακόμα πιο επιθετικά ή να χρησιμοποιήσει τακτικές για να την φέρει πίσω, που συμπεριλαμβάνουν απειλές ή υποσχέσεις σχετικά με το ότι θα αλλάξει και δεν θα συνεχίσει τη κακοποιητική συμπεριφορά.

Αυτοενοχοποίηση, ντροπή και άρνηση

Πολλές φορές, τα θύματα επιρρίπτουν ευθύνες στον εαυτό τους για την κακοποίηση που υπέστησαν ή πιστεύουν ότι θα κατηγορηθούν ότι την προκάλεσαν. Για αυτό το λόγο νιώθουν ντροπή και τύψεις και αδυνατούν να μιλήσουν σε κάποιον για όσα βιώνουν. Έτσι, συχνά δικαιολογούν την κακοποιητική συμπεριφορά και δεν της δίνουν την απαραίτητη σημασία, καθώς πιστεύουν ότι μπορεί να φταίνε οι ίδιες σε ένα βαθμό για τη συμπεριφορά του συντρόφου τους. Επίσης, οι κακοποιημένες γυναίκες πολύ συχνά βιώνουν μια άρνηση ως μηχανισμό άμυνας, και αδυνατούν να αντιληφθούν τι συμβαίνει στη πραγματικότητα. 

Μη υποστηρικτικό περιβάλλον και αδυναμία εύρεσης βοήθειας

Καθώς ζούμε ακόμα σε μια κοινωνία που αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από στερεοτυπικές αντιλήψεις σχετικά με τη θέση και το ρόλο της γυναίκας, τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας αδυνατούν πολλές φορές να βρουν υποστήριξη και κατανόηση από τον περίγυρο τους. Το να αναζητήσουν βοήθεια δεν είναι μια εύκολη διαδικασία για αυτά τα άτομα, και ακόμα και αν το κάνουν, συχνά αντιμετωπίζονται με μη υποστηρικτική διάθεση· Πολλές φορές μάλιστα, προσάπτονται στα θύματα αβάσιμες κατηγορίες σχετικά με όσα έχουν βιώσει.

Οικονομικά προβλήματα και θρησκευτικές αντιλήψεις

Οι κακοποιητές, πολύ συχνά χειρίζονται σε μεγάλο τη ζωή των γυναικών τους και δεν τους αφήνουν τη δυνατότητα να έχουν οικονομική ανεξαρτησία. Έτσι, οι γυναίκες αδυνατούν να υποστηρίξουν τον εαυτό τους και τα παιδιά τους. Συγκεκριμένες θρησκευτικές πεποιθήσεις μπορεί επίσης να αποθαρρύνουν τις γυναίκες από το να εγκαταλείψουν τους συντρόφους τους.

Για τους παραπάνω λόγους καθίσταται επιτακτική η ανάγκη του να απαλλαχτούμε από τα έμφυλα στερεότυπα και τις πατριαρχικές πεποιθήσεις και να αρχίσουμε να δείχνουμε μεγαλύτερη ενσυναίσθηση και κατανόηση απέναντι σε τέτοιου είδους περιστατικά και να υποστηρίζουμε έμπρακτα όλα τα άτομα που έχουν υποστεί οποιουδήποτε είδους κακοποίηση. Πρέπει να μας αφορούν όλους όσα συμβαίνουν γύρω μας και να μην δείχνουμε καμία ανοχή στην βία. Οι γυναίκες πρέπει να αρχίσουν να μιλούν για όλα όσα φοβούνται να μιλήσουν και να δέχονται την υποστήριξη των δικών τους ανθρώπων και της όλης της κοινωνίας.