Γυναικοκτονία | Ζητήματα ορισμού και τα είδη του εγκλήματος

Γράφει η Ειρήνη Ραμαντάνη, τελειόφοιτη Ψυχολογίας

Τα τελευταία χρόνια η λέξη “γυναικοκτονία” εμφανίζεται όλο και πιο συχνά στον δημόσιο λόγο δυστυχώς. Απασχολεί ιδιαίτερα τόσο για την έννοια της λέξης όσο και για την αποτρόπαια πράξη που αντιπροσωπεύει. Ένας συνηθισμένος ορισμός που θα μπορούσε να δοθεί είναι η στοχευμένη δολοφονία γυναικών, λόγω του φύλου τους. Πιο συγκεκριμένα, η Diana Russell στο συμπόσιο των Ηνωμένων Εθνών για τη γυναικοκτονία το 2012 πρότεινε τον εξής ορισμό: “η δολοφονία ενός ή περισσοτέρων γυναικών από ένα ή περισσότερα αρσενικά επειδή είναι γυναίκες”. Ωστόσο, δεν είναι λίγες οι φορές που έχουν σημειωθεί βίαια περιστατικά και από γυναίκα προς γυναίκα – αλλά αυτό που θέλει να τονιστεί με τον συγκεκριμένο ορισμό είναι το σεξιστικό κίνητρο.

Καταγράφονται αρκετά είδη γυναικοκτονίας αναλόγως την αφορμή και τον “λόγο” που προφασίζεται ο εκάστοτε δράστης. Αρχικά υπάρχει η οικεία και μη οικεία γυναικοκτονία. Στην οικεία γυναικοκτονία, το θύμα βρίσκεται εντός σπιτιού ενώ ο δράστης είναι γνωστό πρόσωπο, συνήθως κάποιος πρώην ή τωρινός σύντροφος. Αντίθετα, η δεύτερη περίπτωση μπορεί να ονομαστεί και ως σεξουαλική γυναικοκτονία, καθώς πραγματοποιείται σε ανοικείο περιβάλλον του θύματος και ο δράστης είναι άγνωστος. Για αυτόν τον λόγο συνδέεται και με τη σεξουαλική βία.

Στο επόμενο είδος γυναικοκτονίας συγκαταλέγονται τα εγκλήματα τιμής. Ως τέτοια προσδιορίζονται εγκλήματα που σκοπό έχουν την προστασία της “οικογενειακής” τιμής, για παράδειγμα μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη (ιδιαίτερα σε μικρή ηλικία), απιστία, σύναψη σχέσης που δεν εγκρίνει η οικογένεια κ.α. Αξίζει να αναφερθεί πως τέτοια περιστατικά σημειώνονται κυρίως σε πολιτισμούς με συλλογικό προσανατολισμό, όπου το ενδιαφέρον για την τήρηση των παραδοσιακών αξιών είναι υψηλό, όπως  για παράδειγμα σε χώρες της Ανατολής και της Ασίας.

Ένα ακόμη – ασυνήθιστο – είδος γυναικοκτονίας έχει τις ρίζες του στον θεσμό της προίκας. Σε τέτοιες περιπτώσεις συνήθως οι πεθερές μπορούν να σκοτώσουν τις νέες νύφες τους για ζητήματα προίκας και για διαφωνία περί αυτού.

Τέλος, στα παραπάνω είδη συγκαταλέγεται και η “θηλυκοκτονία” , που είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση όπου ένα έμβρυο ή ένα νεογνό σκοτώνεται, λόγω του φύλου του. Ας σημειωθεί σε αυτό το σημείο πως κατά τα παλιά χρόνια, τα κορίτσια δεν ήταν ιδιαίτερα επιθυμητά.

Βιβλιογραφικές Πηγές

Κακαρούνα, Σ.Μ. (2021). Το φαινόμενο της γυναικοκτονίας στην Ελλάδα (2015-2020). Η τραγική κατάληξη της έμφυλης βίας στη χώρα.