Γράφει η Μαργαρίτα Ντούρου, απόφοιτη Ψυχολογίας
Τα φαινόμενα του εκφοβισμού και της ενδοοικογενειακής βίας λειτουργούν κυκλικά: τα παιδιά που γίνονται μάρτυρες ενδοοικογενειακής βίας διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο να γίνουν τόσο θύτες όσο και θύματα εκφοβισμού. Αντίστροφα, τα παιδιά που εκφοβίζουν ή γίνονται θύματα εκφοβισμού (χωρίς καμία επίλυση ή παρέμβαση των ενηλίκων στη ζωή τους) καταλήγουν να μαθαίνουν κοινωνικούς κανόνες στις σχέσεις που εμπεριέχουν σημάδια ενδοοικογενειακής βίας. Με άλλα λόγια, αν ένας εκφοβιστής μάθει ότι δεν υπάρχουν συνέπειες για την αρνητική μεταχείρισή του σε άλλα παιδιά, μαθαίνει ότι αυτή η συμπεριφορά είναι αποδεκτή σε όλες τις σχέσεις του, συμπεριλαμβανομένων των σχέσεων με συντρόφους που βγαίνουν ραντεβού ή συζύγους αργότερα στη ζωή του. Επίσης, αν ένα παιδί πέφτει πάντα θύμα εκφοβισμού, χωρίς εξωτερική βοήθεια ή παρέμβαση, αυτό το παιδί μπορεί να μεγαλώσει και να νιώσει ότι αυτή είναι η καλύτερη μεταχείριση που του αξίζει στις σχέσεις του, και έτσι θα είναι πιο ευάλωτο στην ενδοοικογενειακή βία αργότερα στη ζωή του.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον και το Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα, ήταν από τους πρώτους που εστίασαν τη μελέτη τους στη σχέση μεταξύ των παιδιών που είδαν τους γονείς τους να συμπεριφέρονται βίαια μεταξύ τους και της πιθανότητας το παιδί αυτό να εκφοβίσει άλλα παιδιά. Εξετάστηκε επίσης διεξοδικά το είδος της βίας που είδε το παιδί σε σύγκριση με τις τακτικές που χρησιμοποίησε το παιδί όταν εκφόβιζε τους άλλους.
Συνολικά, η μελέτη συμπέρανε ότι το 34% των παιδιών που μελετήθηκαν, συμμετείχαν σε εκφοβισμό και το 73% ανέφεραν ότι υπήρξαν θύματα κάποιας μορφής εκφοβισμού κατά το προηγούμενο έτος. Δυστυχώς, ένα σημαντικά μεγάλο ποσοστό από τους εκφοβιστές (97%), δήλωσαν ότι οι ίδιοι είχαν πέσει θύματα εκφοβισμού. Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα παιδιά μαθαίνουν συμπεριφορές από τους ανθρώπους που ασκούν την μεγαλύτερη επιρροή στη ζωή τους, οι οποίοι, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, είναι οι φροντιστές ή οι γονείς τους.
Προειδοποιητικά σημάδια των εφήβων που ζουν με ενδοοικογενειακή κακοποίηση και δέχονται εκφοβισμό:
- Αδυναμία έκφρασης συναισθημάτων
- Βίαια ξεσπάσματα
- Συχνό κλάμα ή σημάδια κατάθλιψης
- Δυσκολία στον ύπνο ή συχνοί εφιάλτες
- Αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες
- Μείωση των βαθμών, απώλεια ενδιαφέροντος για τις σχολικές εργασίες
- Αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές (π.χ. αυτοτραυματισμός, φυγή από το σπίτι, συζήτηση για αυτοκτονία)
- Μειωμένη αυτοεκτίμηση
Η επίγνωση των συμπτωμάτων και των αναπτυξιακών επιπτώσεων είναι ένα βήμα προς την υπεράσπιση και την προώθηση της θεραπείας των παιδιών που εκτίθενται σε βία ή εκφοβισμό. Εάν αναγνωρίζετε αυτά τα συμπτώματα, απευθυνθείτε σε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας, σε έναν σχολικό σύμβουλο ή σε κάποιον αρμόδιο που μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Είναι καιρός να σταματήσουμε τον κύκλο της κακοποίησης για την υγεία όλων, στο σχολείο, στο σπίτι και στην εργασία.
Πηγές: