Η βία ως απάντηση στη βία μήπως υποκρύπτει ψυχική αδυναμία ;

Γράφει η Στέλλα Φουλούλη, απόφοιτη Ψυχολογίας

Η χρήση βίας συνιστά μια αποτρόπαιη συμπεριφορά απέναντι σε κάποιο άλλο άνθρωπο ή ζώο. Στη βία αποτυπώνεται η αγανάκτηση, ο θυμός αλλά και η συνέπεια της έλλειψης αγάπης. Η κοινωνία μας, θα μπορούσαμε να εκφράσουμε πως έχει εθιστεί στον όρο «Βία» αλλά και στις μορφές τις, καθώς δεν ξαφνιάζεται πια όταν τραγικά περιστατικά έκφρασής της εμφανίζονται πρωτοσέλιδα, χωρίς να αναρωτιέται τι συμβαίνει, γιατί όλη αυτή η έξαρση τελευταία κυριεύει τις κοινότητες μας. Απλά αποδέχεται τα γεγονότα και μουρμουρίζει, «Α, άλλο ένα έγκλημα… μια ακόμα δολοφονία, επίθεση, βιασμός, εξευτελισμός…, προχωράμε…».

Από το σχολείο, μέχρι τα γήπεδα, ακόμα και μέσα στα σπίτια η βία κάνει την εμφάνιση της και επηρεάζει τα μέλη. Όταν αυτή αποκτά το ρόλο του κύριου πρωταγωνιστή στους χώρους αυτούς, τα άτομα «εθίζονται» στη χρήση της και σε περίπτωση που βρεθούν αντιμέτωπα με κάποιο βίαιο περιστατικό ανταποκρίνονται με εκείνο ακριβώς τον τρόπο που έχουν συνηθίσει. Την ίδια τη βία. Ο ορθολογικός τρόπος αντιμετώπισης δεν υπερισχύει και η κατάσταση κλιμακώνεται. Ο θυμός, στον οποίο έχουν εκτεθεί τα πρόσωπα και ακόμα περισσότερο στις περιπτώσεις που οι επιθέσεις γίνονται ομαδικές, – όπως ακριβώς συμβαίνει στην οπαδική βία-, κερδίζει έδαφος και δημιουργεί την εικόνα ότι η χρήση βίας μπορεί να δικαιολογηθεί ή και να παραμεριστεί τελείως.

Επιπλέον, στα συγκεκριμένα συμβάντα η μάζα παίζει έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο, καθώς παρασύρει ευκολότερα τους παρευρισκόμενους και λειτουργεί ως ένα περιβάλλον εκτόνωσης και ένδειξης δύναμης. Όταν η επήρεια αυτή υποχωρήσει και η συνειδητοποίηση των πράξεων πάρει πάλι τη θέση της, οι συνέπειες που θα επέλθουν πρόκειται να είναι σκληρές και τότε καμία μάζα δε θα προσπαθήσει να προστατεύσει παρά να θυσιάσει τον «αδύναμο κρίκο». Παρόμοια λειτουργία συναντάται και στις νεανικές συμμορίες, που στοχεύουν συγκριτικά και φαινομενικά αδύναμα θύματα και δε διστάζουν να προβούν σε ακραία φαινόμενα βίας και εξευτελισμού με σκοπό να ικανοποιήσουν το δικό τους εγωισμό.

Αν χρειάζεται να κρατήσουμε κάτι απ’ όλες αυτές τις πληροφορίες είναι, πως η βία ως απάντηση σε μία αρχική βίαιη συμπεριφορά δεν επιφέρει θετικά αποτελέσματα στο άτομο ούτε βραχυπρόθεσμα, καθώς δημιουργείται μια ψυχική αναταραχή και ένοχη συμπεριφορά που εκθέτει το άτομο και μια μη ρεαλιστική ικανοποίηση που δε διαρκεί, ούτε μακροπρόθεσμα, γιατί το άτομο σταδιακά αυτοκαταστρέφεται και ίσως μελλοντικά αντιμετωπίσει θέματα με το νόμο.

Πηγές:

https://ojs.staff.duth.gr/ojs/index.php/ExSoc/article/download/509/429

https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/bitstream/handle/123456789/40908/%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%83%CE%B7_%CE%9C%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AC.pdf?sequence=3

https://ojs.staff.duth.gr/ojs/index.php/ExSoc/article/download/511/430

https://www.academia.edu/download/36545706/ELambro_Chicago_Juvenile_Delinquency_el.pdf