Η ύπαρξη του καταναγκαστικού εγκλεισμού στην ενδοοικογενειακή βία

Γράφει η Σοφία Λύκου, φοιτήτρια Εγκληματολογικής Ψυχολογίας

Η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα σοβαρό κοινωνικό ζήτημα, που επηρεάζει εκατομμύρια άτομα και οικογένειες παγκοσμίως. Ενώ η σωματική και συναισθηματική κακοποίηση συνδέονται συνήθως με την ενδοοικογενειακή βία, μια άλλη ύπουλη μορφή κακοποίησης που συχνά παραμένει στο παρασκήνιο, είναι ο καταναγκαστικός ή αλλιώς ακούσιος εγκλεισμός.

Ο ακούσιος περιορισμός, γνωστός και ως καταναγκαστικός έλεγχος, είναι μια μορφή ενδοοικογενειακής βίας όπου ο ένας σύντροφος ασκεί σε ακραίο βαθμό έλεγχο στην ελευθερία και την αυτονομία του άλλου συντρόφου. Σε αντίθεση με τη σωματική κακοποίηση, που αφήνει ορατά σημάδια, αυτή η μορφή κακοποίησης λειτουργεί κυρίως πίσω από κλειστές πόρτες, καθιστώντας δύσκολη την ανίχνευσή της. Οι δράστες του ακούσιου εγκλεισμού χρησιμοποιούν την χειραγώγηση, τον εκφοβισμό και το φόβο με σκοπό να παγιδεύσουν τα θύματά τους σε έναν ιστό ελέγχου.

Προειδοποιητικά σημάδια καταναγκαστικού εγκλεισμού

Απομόνωση: Οι θύτες συχνά κόβουν τα συστήματα υποστήριξης των θυμάτων τους, απομονώνοντάς τα από φίλους και συγγενείς. Οι μέθοδοι επικοινωνίας του θύματός τους, συμπεριλαμβανομένων των τηλεφωνικών συνομιλιών, των email και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, μπορεί να παρακολουθούνται προκειμένου να βρίσκονται υπό τον έλεγχό τους.

Έλεγχος των οικονομικών: Ο θύτης μπορεί να ασκήσει οικονομικό έλεγχο στο θύμα περιορίζοντας την πρόσβασή του σε κεφάλαια, τραπεζικούς λογαριασμούς ή του αποκόπτει κάθε δυνατότητα εργασίας. Με αυτόν τον τρόπο, καθίσταται δύσκολο για το θύμα να ξεφύγει από αυτή την καταχρηστική σχέση, λόγω της οικονομικής εξάρτησης.

Παρακολούθηση κινήσεων: Τα θύματα μπορεί να παρακολουθούνται συνεχώς και να ακολουθούν αυστηρές οδηγίες για το τι μπορούν και τι δεν μπορούν να φορέσουν, πού μπορούν να πάνε και πότε μπορούν να φύγουν από το σπίτι.

Απειλές και εκφοβισμός: Για να έχουν τον πλήρη έλεγχο, οι καταχραστές καταφεύγουν σε απειλές και εκφοβισμούς. Τα θύματα βρίσκονται συνεχώς υπό τον φόβο των συνεπειών που θα προκύψουν, σε περίπτωση που προσπαθήσουν να διαφύγουν ή να λάβουν βοήθεια.

Φυσικός περιορισμός: Οι θύτες περιστασιακά βάζουν τα θύματά τους σε περιορισμό, τοποθετώντας συστήματα ασφαλείας ή κλειδαριές σε παράθυρα και πόρτες για να δυσκολέψουν τη διαφυγή τους.

Αντιμετώπιση των καταχρηστικών συμπεριφορών:

Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση: Για να βοηθηθούν οι άνθρωποι να εντοπίσουν τα σημάδια της ενδοοικογενειακής βίας και του εξαναγκαστικού εγκλεισμού, είναι ζωτικής σημασίας οι εκστρατείες ευαισθητοποίησης του κοινού και τα εκπαιδευτικά προγράμματα. Άλλωστε το πρώτο βήμα στην πρόληψη αποτελεί η γνώση.

Υπηρεσίες Υποστήριξης: Είναι σημαντικό να προσφέρουμε στα θύματα που αναζητούν βοήθεια προσβάσιμες υπηρεσίες υποστήριξης, όπως γραμμές επικοινωνίας, καταφύγια και συμβουλευτική. Για όσους βρίσκονται σε βίαιες σχέσεις, αυτές οι υπηρεσίες αποτελούν μια σανίδα σωτηρίας και ελπίδας.

Νομικές διασφαλίσεις: Θα πρέπει να ισχύουν αυστηροί νόμοι που προστατεύουν τα θύματα από τον καταναγκαστικό έλεγχο και την εξαναγκαστική κράτηση. Οι νόμοι που καθιστούν αυτές τις ενέργειες παράνομες μπορούν να λειτουργήσουν αποτρεπτικά και να προσφέρουν στα θύματα μια ανάσα ελευθερίας.

Είναι φρικτός τύπος ενδοοικογενειακής κακοποίησης ο αναγκαστικός περιορισμός που τρέφεται από φόβο, απομόνωση και έλεγχο. Τα πρώτα στάδια για τον τερματισμό του φαύλου κύκλου βίας είναι ο εντοπισμός των προειδοποιητικών σημαδιών αυτής της κακοποίησης και η παροχή βοήθειας στα θύματα. Μπορούμε να εργαστούμε προς μια κοινωνία όπου κανείς δεν βιώνει την τρομοκρατία μέσα στο σπίτι του, αυξάνοντας την ευαισθητοποίηση, προσφέροντας αρωγή και θέτοντας σε εφαρμογή τη νομική προστασία των θυμάτων. Μπορούμε να μην κλείνουμε τα μάτια μας και τα αυτιά μας μπροστά σε τέτοια περιστατικά βίας, ακόμα και αν δεν συμβαίνουν σε εμάς τους ίδιους.

 

 

Πηγές :

https://www.researchgate.net/profile/Vijayan-Pillai-2/publication/231176425_The_Validation_of_the_Checklist_of_Controlling_Behaviors_CCB_Assessing_Coercive_Control_in_Abusive_Relationships/links/5c3f0054a6fdccd6b5b0961c/The-Validation-of-the-Checklist-of-Controlling-Behaviors-CCB-Assessing-Coercive-Control-in-Abusive-Relationships.pdf

https://uhra.herts.ac.uk/handle/2299/11960