Γράφει η Μαργαρίτα Ντούρου, απόφοιτη Ψυχολογίας
Με αφορμή τις τραγικές εξελίξεις στο Ισραήλ και τις βιαιοπραγίες που σημαδεύουν ανεπανόρθωτα κάθε φορά τους ανθρώπους σε εμπόλεμες ζώνες, είναι σημαντικό να αναφερθούμε στο μετατρααυματικό στρες που μπορεί να επέλθει μετά από τέτοιου είδους γεγονότα. Η διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) είναι μια πραγματική διαταραχή που αναπτύσσεται όταν ένα άτομο έχει βιώσει ή δει ένα τρομακτικό, σοκαριστικό, τρομακτικό ή επικίνδυνο γεγονός. Αυτά τα στρεσογόνα ή τραυματικά γεγονότα περιλαμβάνουν συνήθως μια κατάσταση όπου απειλήθηκε η ζωή κάποιου ή συνέβη σοβαρός τραυματισμός. Tα δυσάρεστα συναισθήματα που επέρχονται μετά από το γεγονός, δεν περιορίζονται μόνο στους ανθρώπους που βίωσαν το γεγονός, αλλά μπορεί να καταβάλουν και άτομα που υπήρξαν αυτόπτες μάρτυρες αυτών ή συνέβησαν σε άτομα του κοντινού τους περιβάλλοντος. Ακόμα, η αναπαραγωγή των γεγονότων μέσω των ειδήσεων και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, μας βομβαρδίζουν με τρομακτικές εικόνες τραγωδίας, πόνου και απώλειας σχεδόν τη στιγμή που συμβαίνουν οπουδήποτε στον κόσμο, προκαλώντας σύγχυση, θλίψη και άγχος σαν να έχουμε βιώσει οι ίδιοι το γεγονός.
Συχνά, οι ανησυχητικές σκέψεις και τα συναισθήματα του τραυματικού στρες, καθώς και τυχόν δυσάρεστα σωματικά συμπτώματα, αρχίζουν να εξασθενούν καθώς η ζωή επανέρχεται σταδιακά στο φυσιολογικό τις ημέρες ή τις εβδομάδες που ακολουθούν μετά από ένα καταστροφικό γεγονός. Παρ’ όλα αυτά, είτε ζήσαμε εμείς οι ίδιοι το συμβάν, είτε ήμασταν μάρτυρες, είτε ανταποκριτές έκτακτης ανάγκης ή εργαζόμενοι στον τομέα της ιατρικής περίθαλψης, είτε βιώματε τραυματικό στρες μετά το συμβάν, υπάρχουν πολλοί τρόποι για να επανέλθουμε και να ανακτήσουμε τη συναισθηματική σας ισορροπία.
Συμπτώματα τραυματικού στρες
Είτε το τραυματικό γεγονός μας επηρέασε άμεσα είτε όχι, είναι φυσιολογικό να νιώθουμε άγχος, φόβο και αβεβαιότητα για το τι μπορεί να επιφυλάσσει το μέλλον. Το νευρικό σύστημα έχει υπερφορτωθεί από το στρες, προκαλώντας ένα ευρύ φάσμα έντονων συναισθημάτων και σωματικών αντιδράσεων. Αυτά τα συμπτώματα του τραυματικού στρες μπορεί να κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά και συχνά έρχονται και φεύγουν κατά κύματα. Τα συναισθηματικά συμπτώματα του τραυματικού στρες μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Σοκ και δυσπιστία. Δυσκολευόμαστε να αποδεχτούμε την πραγματικότητα αυτού που συνέβη ή αισθανόμαστε αποσυνδεδεμένοι από τα συναισθήματά μας.
- Φόβος. Ανησυχούμε ότι το ίδιο πράγμα θα ξανασυμβεί ή ότι θα χάσουμε τον έλεγχο ή θα καταρρεύσουμε.
- Θλίψη, ειδικά αν άνθρωποι που γνωρίζουμε απεβίωσαν ή υπέστησαν συνέπειες που άλλαξαν τη ζωή μας.
- Αδυναμία. Ο ξαφνικός, απρόβλεπτος χαρακτήρας βίαιων εγκλημάτων, ατυχημάτων, πανδημιών ή φυσικών καταστροφών μπορεί να μας ωθήσει να αισθανόμαστε ευάλωτοι και αβοήθητοι και να προκαλέσει άγχος ή κατάθλιψη.
- Θυμός. Με τις κυβερνήσεις ή άλλους που θεωρούμε ότι είναι υπεύθυνοι ή να είστε επιρρεπείς σε συναισθηματικές εκρήξεις.
- Ντροπή, ειδικά για συναισθήματα ή φόβους που δεν μπορούμε να ελέγξουμε.
Αντιμετώπιση του τραυματικού στρες
Ακριβώς όπως συχνά μπορεί να χρειαστεί χρόνος για να αποκατασταθούν οι ζημιές μετά από μια καταστροφή ή ένα τραυματικό γεγονός, μπορεί επίσης να χρειαστεί χρόνος για να ανακτηθεί η συναισθηματική μας ισορροπία και να ξαναχτιστεί η ζωή μας. Υπάρχουν όμως κάποια πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε τον εαυτό μας και τους δικούς μας ανθρώπους να αντιμετωπίσουν τα συναισθηματικά επακόλουθα του τραύματος:
- Να θυμάστε ότι δεν υπάρχει “σωστός” ή “λάθος” τρόπος να αισθάνεστε. Οι άνθρωποι αντιδρούν με διαφορετικούς τρόπους στο τραύμα, οπότε μην λέτε στον εαυτό σας (ή σε κανέναν άλλον) τι πρέπει να σκέφτεστε, να αισθάνεστε ή να κάνετε.
- Μην αγνοείτε τα συναισθήματά σας. Αυτό θα μόνο μπορεί να επιβραδύνει την ανάρρωση. Μπορεί να σας φαίνεται καλύτερο εκείνη τη στιγμή να αποφύγετε να βιώσετε τα συναισθήματά σας, αλλά αυτά υπάρχουν είτε τους δίνετε προσοχή είτε όχι. Ακόμα και τα έντονα συναισθήματα θα περάσουν αν απλά επιτρέψετε στον εαυτό σας να νιώσει αυτό που νιώθει.
- Στηριχθείτε στους αγαπημένους σας. Είναι πολύ σημαντικό να απευθυνθείτε σε φίλους ή μέλη της οικογένειας για υποστήριξη. Εάν αισθάνεστε έτοιμοι να συζητήσετε το τραυματικό γεγονός, μπορείτε να τους μιλήσετε για την εμπειρία σας και τα συναισθήματά σας. Μπορείτε επίσης να ζητήσετε από τα αγαπημένα σας πρόσωπα να σας βοηθήσουν σε υποχρεώσεις σας για να ανακουφιστείτε από το καθημερινό σας άγχος.
- ● Αποκαταστήστε τη ρουτίνα. Μετά από ένα τραυματικό γεγονός, η επιστροφή, όσο το δυνατόν περισσότερο, στην κανονική σας ρουτίνα, θα σας βοηθήσει να ελαχιστοποιήσετε το τραυματικό στρες, το άγχος και την απελπισία. Ακόμη και αν η ρουτίνα της εργασίας ή του σχολείου σας έχει διαταραχθεί, μπορείτε να δομήσετε την ημέρα σας με τακτικές ώρες για φαγητό, ύπνο, χρόνο με αγαπημένους ανθρώπους και χαλάρωση.
Πηγές :