Σεξουαλική Κακοποίηση Ανηλίκου: Όσα πρέπει να γνωρίζεις

Γράφει η Εσμεράλντα Γκιόκα, φοιτήτρια Ψυχολογίας

Τι είναι η σεξουαλική κακοποίηση;

Όταν ένα παιδί κακοποιείται σεξουαλικά, εξαναγκάζεται στο να επιδίδεται σε σεξουαλικές πράξεις. Πολλές φορές ενδέχεται να μην αντιλαμβάνεται ότι αυτό το οποίο βιώνει συνιστά κακοποίηση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μη μιλά για αυτό σε κάποιο οικείο ή μη πρόσωπο. Η σεξουαλική κακοποίηση μπορεί να λάβει χώρα παντού, τόσο στον πραγματικό όσο και στον ψηφιακό κόσμο.

Είναι σημαντικό να κάνετε γνωστό στο παιδί που έχει πέσει θύμα σεξουαλικής κακοποίησης, ότι δεν ευθύνεται το ίδιο για αυτό που του συνέβη.

Μορφές σεξουαλικής κακοποίησης

Υπάρχουν δύο μορφές σεξουαλικής κακοποίησης, αυτή στην οποία υπάρχει σωματική επαφή μεταξύ θύτη και θύματος και αυτή στην οποία υπάρχει απουσία σωματικής επαφής μεταξύ των δύο.

Στη σεξουαλική κακοποίηση στην οποία είναι διάχυτη η σωματική επαφή, ο θύτης:

• Αγγίζει σεξουαλικά οποιοδήποτε μέρος του σώματος του παιδιού, είτε αυτό είναι γυμνό, είτε όχι
• Χρησιμοποιεί μέρος του σώματός του ή και αντικείμενο για να βιάσει το παιδί
• Εξαναγκάζει το παιδί να επιδοθεί σε σεξουαλικές ενέργειες
• Υποχρεώνει το παιδί να ξεντυθεί και να αγγίξει κάποιον άλλο
• Η σεξουαλική κακοποίηση δε χρειάζεται απαραίτητα να περιλαμβάνει διείσδυση, ένα φιλί και ένα ανεπιθύμητο άγγιγμα είναι αρκετά για να θεωρηθούν ως κακοποίηση

Η σεξουαλική κακοποίηση η οποία δεν περιλαμβάνει σωματική επαφή του θύματος με τον θύτη, αφορά:

• Επίδειξη γεννητικών οργάνων
• Έκθεση του παιδιού σε σεξουαλικές πράξεις
• Εξαναγκασμό του παιδιού να μοιραστεί φωτογραφίες και βίντεο παιδικής κακοποίησης
• Δημιουργία, προβολή και κοινοποίηση υλικού παιδικής κακοποίησης
• Εξαναγκασμό του παιδιού για συμμετοχή τού σε σεξουαλικές πράξεις ή συζητήσεις στο διαδίκτυο
• Έκθεσή του σε πορνογραφικό υλικό
• Εξαναγκασμό του παιδιού να αυνανιστεί

Ενδείξεις σεξουαλικής κακοποίησης

Το να είστε ενήμεροι για τα σημάδια που φανερώνουν ότι ένα παιδί κακοποιείται σεξουαλικά, μπορεί να συμβάλλει στο να μιλήσει για αυτό το οποίο βιώνει. Δεν είναι σπάνιο το παιδί να μην αντιλαμβάνεται ότι αυτό το οποίο του συμβαίνει είναι λάθος ή κακό. Πολλές φορές μάλιστα θα αποφύγουν να συζητήσουν για αυτό, λόγω φόβου και ντροπής. Είναι καθοριστικής σημασίας λοιπόν, να διακρίνετε κάποια από τα παρακάτω σημάδια:

Συναισθηματικές ενδείξεις

• Αποφεύγει να βρίσκεται μόνο του ή φοβάται κάποιο συγκεκριμένο πρόσωπο
• Εμφανίζει ακατάλληλη σεξουαλική δραστηριότητα
• Επιδίδεται σε αυτο-τραυματισμό
• Κάνει χρήση αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών
• Βλέπει εφιάλτες και «βρέχει» το κρεβάτι του
• Παρατηρούνται αλλαγές στις διατροφικές του συνήθειες ή ακόμη εμφανίζει κάποια διατροφική διαταραχή
• Εναλλαγές στη διάθεση, έντονη ευερεθιστότητα και θυμός

Σωματικές ενδείξεις

• Μελανιές
• Αιμορραγία και πόνος στα γεννητικά τους όργανα
• Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα
• Εγκυμοσύνη

Παράλληλα, εάν ένα παιδί έχει κακοποιηθεί σεξουαλικά στο διαδίκτυο, μπορεί να εμφανίσει τα παρακάτω:

• Περνά πολύ ή λιγότερο χρόνο από το συνηθισμένο στο διαδίκτυο
• Φαίνεται απόμακρο, στεναχωρημένο και θυμωμένο ύστερα από τη χρήση του διαδικτύου
• Λειτουργεί με μυστικοπάθεια όταν ερωτάται για το σε ποιον μιλάει
• Διαθέτει πολλά νούμερα τηλεφώνου, μηνύματα και email στις ηλεκτρονικές του συσκευές

Το παιδί με τη σειρά του ενδέχεται να προσπαθήσει να σάς δείξει εμμέσως ότι κακοποιείται, αφήνοντας διάφορες αιχμές.

Εάν ένα παιδί αποκαλύψει ότι κακοποιείται σεξουαλικά

Είναι σημαντικό, εάν ένα παιδί σάς εκμυστηρευτεί ότι βιώνει σεξουαλική κακοποίηση να:

• Ακούσετε προσεκτικά αυτά τα οποία θα σας πει
• Να του διαβεβαιώσετε ότι έχει κάνει το σωστό βήμα, ενημερώνοντάς σας
• Πείτε του ότι δεν φταίει εκείνο για αυτό που βιώνει
• Μην επιχειρήσετε να αντιμετωπίσετε τον κακοποιητή
• Εξηγήστε του ποια θα είναι τα βήματά σας
• Αναφέρετε το συντομότερο δυνατόν αυτά που σάς είπε το παιδί
• Κάντε του γνωστό ότι παίρνετε σοβαρά αυτά τα οποία σας αναφέρει

Επιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης

Οι επιπτώσεις της σεξουαλικής κακοποίησης μπορούν να είναι τόσο βραχυπρόθεσμες όσο και μακροπρόθεσμες. Η σεξουαλική κακοποίηση βλάπτει ανεπανόρθωτα τον ψυχικό κόσμο του παιδιού. Ειδικότερα, κάποιες από τις επιπτώσεις μπορούν να είναι:

• Άγχος και κατάθλιψη
• Διατροφικές διαταραχές
• Μετατραυματικό στρες (PTSD)
• Δυσκολία αντιμετώπισης του άγχους
• Αυτοτραυματισμός
• Αυτοκτονικές σκέψεις και αυτοκτονία
• Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα
• Εγκυμοσύνη
• Αισθήματα ντροπής και ενοχής
• Κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών
• Εμφάνιση προβλημάτων στην ανάπτυξη ρομαντικών και φιλικών σχέσεων

Κινδυνεύουν κάποια παιδιά περισσότερο;

Οποιοδήποτε παιδί μπορεί να πέσει θύμα σεξουαλικής κακοποίησης. Είναι σημαντικό να έχετε στο νου σας ότι τόσο τα κορίτσια αλλά και όσο τα κορίτσια μπορούν να υποστούν σεξουαλική κακοποίηση. 

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός, ότι η πλειοψηφία των παιδιών που έχουν κακοποιηθεί σεξουαλικά, θύτες, ήταν άτομα τα οποία γνώριζαν. Τα άτομα αυτά μπορούν να είτε μέλη οικογένειας, φίλοι, προπονητές ή και δάσκαλοι.

Επιπλέον, παιδιά τα οποία έχουν κακοποιηθεί σεξουαλικά στο διαδίκτυο, ενδέχεται να κακοποιούνται από πρόσωπα τα οποία γνωρίζουν. Τα πρόσωπα αυτά επιδίδονται άλλοτε στη σύναψη σχέσης με το ανήλικο παιδί και άλλοτε στο να σε έρθουν σεξουαλική επαφή με το θύμα τους για μια μόνο φορά.

Παιδιά με αναπηρίες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να κακοποιηθούν σεξουαλικά, ιδιαίτερα αυτά τα οποία αδυνατούν να μιλήσουν ή δεν αντιλαμβάνονται αυτό το οποίο βιώνουν. Μάλιστα, οι θύτες επιλέγουν παιδιά τα οποία είναι παραμελημένα από τις οικογένειές τους, ακριβώς γιατί γνωρίζουν ότι οι τελευταίες δε θα δώσουν την απαιτούμενη προσοχή στα σημάδια που μαρτυρούν ότι κακοποιούνται.

Αναφέρετε τη σεξουαλική κακοποίηση!

• Επικοινωνήστε με την αστυνομία (100)
• Ελάτε σε επικοινωνία με το «Γίνε Άνθρωπος», ένα φορέα που στέκεται δίπλα σε όποιον δέχεται οποιαδήποτε μορφή βίας. Επικοινώνησε μαζί τους στην ανώνυμη γραμμή υποστήριξης, στον αριθμό 215 215 1011 αλλά και στο email τους info@gineanthropos.gr
• Καλέστε στο 1107, την Εθνική Γραμμή Παιδικής Προστασίας