Street Harassment | Μια ανάλυση του φαινομένου της δημόσιας παρενόχλησης των γυναικών

Γράφει η Σοφία Σαγνού, απόφοιτη Ψυχολογίας

Με αφορμή ένα βίντεο που κυκλοφορεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το οποίο απεικονίζει μία γυναίκα στο μετρό του Λονδίνου να προσπαθεί να αποφύγει έναν άγνωστο άνδρα, που επιχειρεί επίμονα να της μιλήσει και την ακολουθεί για να της πάρει το κινητό –με το οποίο η γυναίκα βιντεοσκοπεί το συμβάν-, κρίνεται αναγκαίο να αναλύσουμε το φαινόμενο της παρενόχλησης των γυναικών σε δημόσιους χώρους, γνωστό και ως street harassment.

Το εν λόγω φαινόμενο εγείρει ανησυχία και προβληματισμό αναφορικά με τη φύση, την έκφραση και την αιτιολογία του. Κυριότερο χαρακτηριστικό του είναι η στοχοποίηση γυναικών σε νεαρή, κυρίως, ηλικία. Εκφράζεται πρωτίστως λεκτικά, μπορεί ωστόσο να υπάρξει και κάποια σωματική προέκταση (λόγου χάρη άγγιγμα ή ακολουθία στο δρόμο). Στον κοινό νου, περνά ως μία προσπάθεια άμεσης ή έμμεσης επικοινωνίας με ένα άγνωστο άτομο, στην πραγματικότητα, όμως, αποτελεί απόπειρα επαφής με ανθρώπους που αφενός δε γνωρίζονται μεταξύ τους και αφετέρου η πρόθεση για μία οικειότερη αλληλεπίδραση είναι αποκλειστικά μονόπλευρη.

Η συμπεριφορά αυτή έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα αίσθημα ανασφάλειας στις γυναίκες όταν βρίσκονται στο δρόμο ή σε άλλους δημόσιους χώρους, καθώς και την έντονη αίσθηση απειλής της σωματικής ακεραιότητας και, δυνητικά, της ζωής. Ακόμη, άτομα άτομα που έχουν βιώσει ανάλογες εμπειρίες, μπορεί να αισθανθούν η ψυχική δυσφορία και περιορισμένη κοινωνική ευελιξία.

Ένας από τους κυριότερους παράγοντες ενίσχυσης της παρενόχλησης των γυναικών σε δημόσιους χώρους είναι η έλλειψη κοινωνικής στήριξης. Το υπεραπλουστευμένο στυλ αυτής της επικοινωνίας, κατά κύριο λόγο, τη λεκτική έκφραση αυτής της μορφής παρενόχλησης (χαιρετισμοί, εκφράσεις θαυμασμού, ρητορικές ερωτήσεις), η οποία αποσκοπεί στην επίτευξη επικοινωνίας με ένα πρόσωπο ενδιαφέροντος και συνεπάγεται την κάλυψη του προβλήματος που δημιουργεί και την ευρύτερη εδραίωση παραβατικών συμπεριφορών. Μάλιστα, η αντίληψη των συγκεκριμένων σχολίων ως κάτι “αναμενόμενο”, ή “πολιτισμένο”, είναι το σημείο που εγείρει τον μεγαλύτερο προβληματισμό σχετικά με τον τρόπο που το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο ερμηνεύει και διαχειρίζεται τις συμπεριφορές παρενόχλησης σε γυναίκες.

Εν κατακλείδι, εξάγεται το συμπέρασμα ότι η απουσία ευρύτερου υποστηρικτικού πλαισίου δύναται να δυναμιτίσει την έκφραση του φαινομένου της παρενόχλησης γυναικών δημοσίως, γεγονός το οποίο επιδρά αρνητικά όχι μόνο στην κοινωνική τους ζωή, αλλά και στην ψυχική τους υγεία. Βάσει των προαναφερθέντων, κρίνεται απαραίτητη η εκπαίδευση του κοινωνικού συνόλου, γύρω από το συγκεκριμένο ζήτημα, έτσι ώστε να είναι το φαινόμενο ευκολότερα αναγνωρίσιμο και να ξεκινήσει σταδιακά η δημιουργία ενός ασφαλούς πλαισίου υποστήριξης και προστασίας.

Πηγές:

https://doi.org/10.1371/journal.pone.0272933

https://doi.org/10.1177/0957926517702979