Γράφει η Παρασκευή Ξεσφίγγη, Κοινωνιολόγος
Οικονομική κακοποίηση. Μια μορφή βίας που ενώ εντοπίζεται συχνά ανάμεσα σε διαπροσωπικές σχέσεις και συνδέεται και με άλλες μορφές βίας, η αναφορά της δεν είναι τόσο συχνή. Ένας σημαντικός λόγος είναι ότι, δεν είναι εύκολα ορατή ούτε από το θύμα, αλλά ούτε από το στενό του κύκλο. Η δράση από την πλευρά του θύτη ξεκινά διακριτικά και καταλήγει με την διαμόρφωση μια καταχρηστικής σχέσης.
Η οικονομική εκμετάλλευση είναι η βία που σχετίζεται άμεσα με τον έλεγχο των οικονομικών του θύματος. Η αποθάρρυνση κέρδους, ο περιορισμός σε πηγές χρημάτων, η απαγόρευση εργασίας και διαχείρισης των οικονομικών είναι κάποιες από τις μορφές της.
Μελέτες έχουν αποδείξει ότι, το μεγαλύτερο ποσοστό κακοποιητικών σχέσεων συμπεριλαμβάνουν και αυτή την μορφή, ενώ μια πρόσφατη έρευνα στο Ηνωμένο Βασίλειο ανέφερε ότι 1 στις 6 γυναίκες την έχουν βιώσει από πρώην ή νυν σχέσεις τους.
Πως μπορούμε να εντοπίσουμε τα σημάδια της οικονομικής κατάχρησης σε μια σχέση;
- Έλεγχος των πιστωτικών καρτών και τραπεζικών κινήσεων.
Πολλά ζευγάρια συμφωνούν με την διαχείριση των οικονομικών ευθυνών και τραπεζικών λογαριασμών από κοινού, σε ισορροπημένο επίπεδο και με δίκαιους όρους. Αντίθετα, στην οικονομική κακοποίηση ο έλεγχος όλων των παραπάνω βρίσκεται στα χέρια του θύτη και μόνο, με αποτέλεσμα το θύμα να μην έχει καμία πρόσβαση και δικαίωμα σε τραπεζικούς λογαριασμούς και κινήσεις.
- Αισθήματα θυμού όταν το θύμα ξοδεύει χρήματα.
Ένα σημάδι που δημιουργεί πολλές φορές φόβο στο θύμα είναι οι εκρήξεις θυμού που δέχεται όταν ξοδεύει χρήματα είτε δικά του, είτε όσα ανήκουν και στους δύο.
- Έλεγχος των εσόδων.
Σε αυτή την περίπτωση ο θύτης μοιάζει πρόθυμος να βοηθήσει το θύμα στην οργάνωση και την διαχείριση των οικονομικών του, στην πραγματικότητα όμως η ‘’βοήθεια’’ πηγάζει από την ανάγκη του για έλεγχο και εξάρτηση από εκείνον.
- Παρεμβατική συμπεριφορά στην εργασία και στις επαγγελματικές αποφάσεις.
Είναι ένα σημάδι δύσκολα διακριτό καθώς δεν αφορά χρήματα ή έσοδα, αλλά την καριέρα του θύματος. Οι εμφανίσεις στον χώρο εργασίας για έλεγχο, η αποθάρρυνση για επαγγελματικά βήματα, ο περιορισμός εργασίας είναι μια οικονομική κακοποιητική συμπεριφορά.
- Άγνοια και σπατάλη κοινών χρημάτων.
Αφού ο κακοποιητικός σύντροφος έχει αποκτήσει τον έλεγχο των εσόδων, ξοδεύει πολλά από αυτά σε δικές του ανάγκες και δραστηριότητες, χωρίς το θύμα να το γνωρίζει. Παράλληλα, υπάρχει άγνοια για χρέη, οικονομικές υποχρεώσεις και έξοδα της κοινής ζωής τους.
- Ανάληψη χρέους σε κοινό όνομα ή μόνο του θύματος.
Αυτό το σημάδι ίσως είναι το πιο συχνό και ευδιάκριτο. Πολλοί σύντροφοι έχουν αναλάβει ευθύνες για χρέη που δεν ήταν δικά τους ή δεν γνώριζαν πως υπήρχαν.
- Εκμετάλλευση περιουσιακών στοιχείων για προσωπικό όφελος.
Τα περιουσιακά στοιχεία γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης, χωρίς να υπάρχει κοινή συμφωνία, ενώ πολλές φορές έχουμε δει την μεταβίβαση τους στο όνομα του θύτη.
Η οικονομική κακοποίηση φέρει ψυχικές επιπτώσεις, με κύρια την εξάρτηση, την εξάντληση, την φτώχεια και την αδυναμία. Η οικονομική εξάρτηση και η ανασφάλεια που νιώθουν, τους καθιστούν αδύναμους να ξεφύγουν από μια τέτοια σχέση. Συνήθως, συνοδεύεται από λεκτική και σωματική βία και είναι εξίσου σημαντική με την ψυχολογική και σωματική κακοποίηση. Το σημαντικότερο που πρέπει να θυμόμαστε είναι πως τα θύματα πρέπει να αναζητούν βοήθεια από ειδικούς και από τον στενό τους κύκλο, για να μπορέσουν να ανεξαρτητοποιηθούν και να απομακρυνθούν από αυτόν τον φαύλο κύκλο.
Πηγή: