Το Σύνδρομο Τραύματος Βιασμού και τα στάδια εξέλιξης

Γράφει η Μιχαέλα Θεμιστοκλέους, απόφοιτη Ψυχολογίας

Το Σύνδρομο Τραύματος Βιασμού αναφέρεται στις συναισθηματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις που βιώνει κάποιος που έχει υποστεί βιασμό ή σεξουαλική επίθεση. Μπορεί να περιλαμβάνει συναισθήματα φόβου, άγχους, ντροπής, ενοχής και σύγχυσης, καθώς και σωματικά συμπτώματα. Αυτές οι αντιδράσεις μπορεί να εμφανιστούν αμέσως μετά την επίθεση ή να αναπτυχθούν με την πάροδο του χρόνου. Τα στάδια του συμπτώματος του σεξουαλικού τραύματος περιλαμβάνουν το αρχικό στάδιο/φάση, την εξωτερική προσαρμογή και την επίλυση ή ολοκλήρωση του.

Κατά το αρχικό στάδιο, το οποίο εκτυλίσσεται αμέσως μετά τη σεξουαλική επίθεση, τα θύματα εκδηλώνουν συνήθως μία από τις τρεις ακόλουθες αντιδράσεις. Πρώτον, τα άτομα μπορεί να εμπίπτουν στην κατηγορία εκδήλωσης, επιδεικνύοντας προς τα έξω την συναισθηματική τους δυσφορία. Εναλλακτικά, μπορεί να ανήκουν σε μια πιο ελεγχόμενη κατηγορία, όπου εμφανίζονται ήρεμα αλλά βρίσκονται εσωτερικά σε κατάσταση σοκ, συγκαλύπτοντας την αγωνία τους. Τέλος, ορισμένα θύματα μπορεί να βιώνουν την φάση της “Σοκαρισμένης δυσπιστίας”, νιώθοντας αποπροσανατολισμένα και πασχίζοντας να ανακαλέσουν λεπτομέρειες της επίθεσης. Αυτές οι αντιδράσεις χαρακτηρίζουν την αρχική φάση του τραύματος βιασμού και αναδεικνύουν τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους τα άτομα αντιμετωπίζουν αρχικά το τραύμα της σεξουαλικής βίας.

Στο στάδιο της Εξωτερικής Προσαρμογής, που μπορεί να διαρκέσει από εβδομάδες έως μήνες ή και περισσότερο, οι επιζώντες της σεξουαλικής επίθεσης μπορεί να μην παρουσιάζουν το ίδιο επίπεδο ορατής δυσφορίας όπως αμέσως μετά την επίθεση. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν επηρεάζονται από το τραύμα. Παρά το γεγονός ότι φαίνεται να αντιμετωπίζουν ή να προχωρούν μπροστά, τα άτομα σε αυτό το στάδιο μπορεί να εξακολουθούν να δυσκολεύονται εσωτερικά. Μπορεί να προσπαθήσουν να εκλογικεύσουν ή να υποβαθμίσουν την επίθεση, να αποφύγουν να τη συζητήσουν ή να εμπλακούν σε ακραίες συμπεριφορές, όπως η μετάθεση ή η αλλαγή των σχέσεων. Αυτή η φάση υπογραμμίζει την πολυπλοκότητα της διαδικασίας ανάκαμψης και τη σημασία της κατανόησης ότι η εξωτερική εμφάνιση μπορεί να μην αντανακλά την εσωτερική αναταραχή που βιώνουν οι επιζώντες σεξουαλικής βίας.

Στο τρίτο και τελευταίο στάδιο του Συνδρόμου Τραύματος Βιασμού, οι επιζώντες αναγνωρίζουν το γεγονός της σεξουαλικής επίθεσης και προσπαθούν να προχωρήσουν μπροστά. Αν και μπορεί να μην συγχωρήσουν ποτέ πλήρως τον δράστη ή να μην ανακτήσουν την πλήρη άνεση με τη σεξουαλικότητά τους, κάνουν αποφασιστικά βήματα για να ξαναχτίσουν τη ζωή τους. Ωστόσο, η φάση αυτή είναι απροσδιόριστη και ορισμένα άτομα μπορεί να βιώσουν πισωγυρίσματα, επιστρέφοντας σε προηγούμενα στάδια του τραύματος. Αυτό το στάδιο υπογραμμίζει το συνεχές ταξίδι της επούλωσης και την πιθανότητα υποτροπής στην αντιμετώπιση των συνεπειών της σεξουαλικής βίας.

Συνολικά, τα εμφανιζόμενα συμπτώματα του συνδρόμου τραύματος βιασμού περιλαμβάνουν άγχος, σοκ με αποπροσανατολισμό και σύγχυση, κλάμα, εναλλαγές της διάθεσης, αίσθημα αδυναμίας, απόσυρση, εκλογίκευση ή άρνηση του γεγονότος, σεξουαλική δυσλειτουργία, αναδρομές, εφιάλτες και σωματικά συμπτώματα μετατραυματικού στρες (PTSD) δυσκολία συγκέντρωσης, θυμό ή οργή, ντροπή ή «αυτομομφή» (το αίσθημα/κατηγορία ενοχής του ίδιου του εαυτού), κατάθλιψη, αυτοκτονικές σκέψεις ή ιδεασμό και φοβίες.

Πηγή:

www.verywellmind.com