Γράφει η Φιλίππα Αναστοπούλου, Κλινική Ψυχολόγος
Η προσκόλληση δεν περιορίζεται μόνο στις παιδικές ηλικίες, αλλά επηρεάζει σημαντικά και τις ενήλικες ερωτικές σχέσεις. Οι ενήλικες συχνά φέρουν τα μοτίβα προσκόλλησης που αναπτύχθηκαν κατά την παιδική τους ηλικία στις ρομαντικές τους σχέσεις, επηρεάζοντας τη δυναμική και την ποιότητα των σχέσεων τους.
Η Θεωρία της Προσκόλλησης στους Ενήλικες
Η θεωρία της προσκόλλησης, όπως την ανέπτυξε ο John Bowlby και η Mary Ainsworth, επεκτάθηκε για να περιλάβει και τις ενήλικες σχέσεις από ερευνητές όπως ο Cindy Hazan και ο Phillip Shaver. Αυτοί οι ερευνητές υπέδειξαν ότι οι τύποι προσκόλλησης που αναπτύσσονται κατά την παιδική ηλικία επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο οι ενήλικες συνδέονται και σχετίζονται με τους ερωτικούς τους συντρόφους.
Τύποι Προσκόλλησης στους Ενήλικες
Υπάρχουν τέσσερις κύριοι τύποι προσκόλλησης που παρατηρούνται στις ενήλικες ερωτικές σχέσεις:
- Ασφαλής Προσκόλληση: Οι ενήλικες με ασφαλή προσκόλληση τείνουν να έχουν θετική άποψη για τον εαυτό τους και τους άλλους. Είναι άνετοι με την εγγύτητα και την αυτονομία, και οι σχέσεις τους χαρακτηρίζονται από εμπιστοσύνη, σταθερότητα και υποστήριξη.
- Ανασφαλής – Αποφευκτική Προσκόλληση: Αυτοί οι ενήλικες συχνά αισθάνονται άβολα με την εγγύτητα και μπορεί να αποφεύγουν την οικειότητα στις σχέσεις τους. Τείνουν να είναι ανεξάρτητοι και δυσκολεύονται να εμπιστευτούν τους άλλους.
- Ανασφαλής – Αμφιθυμική Προσκόλληση: Οι ενήλικες με αυτόν τον τύπο προσκόλλησης συχνά επιζητούν υψηλό βαθμό εγγύτητας αλλά είναι αβέβαιοι και ανήσυχοι για την αμοιβαιότητα των συναισθημάτων. Αυτές οι σχέσεις συχνά χαρακτηρίζονται από ένταση και αστάθεια.
- Αποδιοργανωμένη Προσκόλληση: Αυτοί οι ενήλικες εμφανίζουν αντιφατικές συμπεριφορές και δυσκολεύονται να δημιουργήσουν σταθερές σχέσεις. Συχνά βιώνουν συναισθηματική αναταραχή και έχουν δυσκολία να ρυθμίσουν τα συναισθήματα τους.
Επιπτώσεις της Προσκόλλησης στις Ενήλικες Σχέσεις
Η προσκόλληση επηρεάζει σημαντικά τη δυναμική και την ποιότητα των ερωτικών σχέσεων. Τα άτομα με ασφαλή προσκόλληση τείνουν να δημιουργούν υγιείς, υποστηρικτικές και σταθερές σχέσεις. Αντιμετωπίζουν τις συγκρούσεις με εποικοδομητικό τρόπο και είναι ικανά να διατηρούν την ισορροπία μεταξύ εγγύτητας και αυτονομίας.
Αντίθετα, οι ενήλικες με ανασφαλείς τύπους προσκόλλησης αντιμετωπίζουν συχνά δυσκολίες στις σχέσεις τους. Οι αποφευκτικοί ενήλικες μπορεί να αποσύρονται συναισθηματικά και να αποφεύγουν την εγγύτητα, ενώ οι αμφιθυμικοί ενήλικες μπορεί να παρουσιάζουν έντονη ζήλια, ανασφάλεια και ανάγκη για επιβεβαίωση. Οι αποδιοργανωμένοι ενήλικες συχνά βιώνουν συναισθηματική αναταραχή και δυσκολεύονται να διατηρήσουν σταθερές και υγιείς σχέσεις.
Βελτίωση των Ερωτικών Σχέσεων Μέσω της Κατανόησης της Προσκόλλησης
Η κατανόηση του τύπου προσκόλλησης μπορεί να βοηθήσει τους ενήλικες να βελτιώσουν τις σχέσεις τους. Η αυτογνωσία και η αναγνώριση των μοτίβων προσκόλλησης επιτρέπουν στα άτομα να εργαστούν προς την κατεύθυνση της αλλαγής και της βελτίωσης της σχέσης τους. Η θεραπεία ζευγαριών και η ατομική ψυχοθεραπεία μπορούν να προσφέρουν υποστήριξη και εργαλεία για να αντιμετωπιστούν οι ανασφαλείς τύποι προσκόλλησης και να αναπτυχθούν υγιείς σχέσεις.
Η ανάπτυξη ασφαλούς προσκόλλησης είναι δυνατή μέσω της επικοινωνίας, της εμπιστοσύνης και της αμοιβαίας υποστήριξης. Οι ενήλικες μπορούν να μάθουν να αναγνωρίζουν και να διαχειρίζονται τα συναισθήματα τους, να ενισχύουν την αυτοεκτίμησή τους και να δημιουργούν σταθερές και υποστηρικτικές σχέσεις.
Η προσκόλληση έχει καθοριστικό ρόλο στις ενήλικες ερωτικές σχέσεις, επηρεάζοντας τον τρόπο με τον οποίο τα άτομα συνδέονται και αλληλοεπιδρούν με τους συντρόφους τους. Η κατανόηση των τύπων προσκόλλησης και η αναγνώριση των μοτίβων που φέρνουμε στις σχέσεις μας μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της ποιότητας των σχέσεων και στην ανάπτυξη υγιών και σταθερών δεσμών. Μέσα από την αυτογνωσία και τη θεραπεία, είναι δυνατόν να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες και να οικοδομήσουμε σχέσεις που βασίζονται στην εμπιστοσύνη, την αμοιβαία υποστήριξη και την αγάπη.
Πηγές :
https://doi.org/10.1037/1089-2680.4.2.132
https://mindsplain.com/wp-content/uploads/2021/01/Ainsworth-Patterns-of-Attachment.pdf