Γράφει η Κωνσταντίνα Πιπέρη, Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια Ψυχολογίας
Η ταινία Spotlight (2015) αναδεικνύει τη σοκαριστική πραγματικότητα της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών από μέλη της Καθολικής Εκκλησίας και τον τρόπο με τον οποίο η Εκκλησία προσπάθησε να συγκαλύψει αυτές τις αποτρόπαιες πράξεις, εκμεταλλευόμενη την εμπιστοσύνη που είχε κερδίσει στην κοινωνία. Η βία που αποκαλύπτεται σε αυτή την ταινία δεν περιορίζεται μόνο στη σωματική κακοποίηση αλλά είναι πολυεπίπεδη, με βαθιές κοινωνικές και ψυχολογικές προεκτάσεις, αποκαλύπτοντας την ύπαρξη σωματικής κακοποίησης, ψυχολογικής κακοποίησης και χειραγώγησης.
Η σεξουαλική κακοποίηση που αποκαλύπτεται στην ταινία είναι από τις πιο φρικιαστικές μορφές κακοποίησης, καθώς τα θύματα είναι συχνά παιδιά και έφηβοι. Τα θύματα αντιμετωπίζουν μια ακραία καταστρατήγηση της αθωότητάς τους και του ψυχικού τους κόσμου, γεγονός που έχει μακροχρόνιες συνέπειες στην ψυχική τους υγεία. Πολλά από αυτά τα παιδιά αναπτύσσουν χρόνια ψυχολογικά τραύματα, όπως άγχος, κατάθλιψη, και μετατραυματικο στρες (PTSD), καθώς και προβλήματα εμπιστοσύνης. Ο τρόπος με τον οποίο οι θύτες, που ανήκουν στην εκκλησία, εκμεταλλεύονται την εξουσία και τη θέση τους, προσθέτοντας μια διάσταση προδοσίας που εντείνει το τραύμα που βιώνουν τα παιδιά, καθώς τα θύματα δεν χάνουν μόνο την αίσθηση της ασφάλειας, αλλά και την πίστη τους σε μια εξιδανικευμένη πνευματική φιγούρα.
Η κακοποίηση, όμως, δεν περιορίζεται μόνο στη σεξουαλική της μορφή. Πολλά από τα θύματα υφίστανται ψυχολογική κακοποίηση και χειραγώγηση, καθώς οι θύτες εκμεταλλεύονται τη θέση τους για να δημιουργήσουν μια ψεύτικη αίσθηση εμπιστοσύνης, την οποία χρησιμοποιούν προς όφελός τους. Παρουσιάζονται ως πνευματικοί καθοδηγητές και προστάτες των παιδιών, εκμεταλλευόμενοι την εμπιστοσύνη και το σεβασμό που τους δείχνουν για προσωπικούς σκοπούς. Αυτή η χειραγώγηση προκαλεί βαθιές ψυχολογικές συνέπειες, όπως αίσθημα ντροπής, ενοχής και αυτομομφών, με τα θύματα να πιστεύουν συχνά ότι είναι εκείνα υπεύθυνα για την κακοποίηση που υπέστησαν.
Συνοψίζοντας, η ταινία Spotlight αποκαλύπτει έναν σύνθετο τύπο κακοποίησης, που δεν περιορίζεται στη σωματική ή ψυχολογική, αλλά είναι βαθιά ριζωμένη στις κοινωνικές και θρησκευτικές δομές. Μέσα από την απεικόνιση της σεξουαλικής και ψυχολογικής κακοποίησης, η ταινία αποκαλύπτει την ανάγκη για μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση σε θέματα βίας, που μπορεί να αποκτήσει πολλαπλές μορφές και να ριζώσει ακόμη και σε θεσμούς που θεωρούνται ιεροί και άμεμπτοι. Στο τέλος, αυτή η ταινία αποτελεί μια υπενθύμιση ότι η σιωπή μπορεί να αποτελέσει μια εξίσου καταστροφική μορφή βίας, όταν αγνοούνται τα δικαιώματα και οι ανάγκες των θυμάτων.