Scroll Top

Μορφές παρενόχλησης στον εργασιακό χώρο

εργασιακη παρενοχληση 1

Γράφει η Νάντια Μουμτζή, απόφοιτη Ψυχολογίας

Με βάση τα ερευνητικά δεδομένα της Career Builder, το 1/3 σχεδόν των εργαζομένων έχει υποστεί ψυχολογική κακοποίηση στον εργασιακό χώρο. Από αυτούς, μόνο το 26% έχει καταφέρει να παραιτηθεί από την εργασία του. Στους θύτες συγκαταλέγονται οι εργοδότες/προϊστάμενοι των θυμάτων, αλλά και οι συνάδελφοι τους. Ο εργασιακός εκφοβισμός, όπως σε κάθε άλλη περίπτωση, ενσαρκώνεται με πολλούς τρόπους. Μπορεί κάποιος να κατηγορηθεί αδίκως για λάθη, να τον υπονομεύσουν, να αγνοηθούν οι ανάγκες του ή να γίνουν διακρίσεις εις βάρος του. Ο εργασιακός εκφοβισμός ορίζεται ως επανειλημμένες συμπεριφορές που παρενοχλούν, αποκλείουν ή επηρεάζουν αρνητικά την εργασία ενός ατόμου. Αυτό συνεπάγεται προφανείς ενέργειες φυσικής βίας, όπως κοροϊδία, προσβολή ή τον κοινωνικό αποκλεισμό ενός ανθρώπου.

Δυστυχώς, συχνά καταγράφονται περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης και στο χώρο εργασίας. Νομοθετικά, η σεξουαλική κακοποίηση ορίζεται ως οποιαδήποτε μορφή ανεπιθύμητης λεκτικής, ψυχολογικής ή σωματικής συμπεριφοράς σεξουαλικής φύσης, η οποία παραβιάζει την αξιοπρέπεια του ατόμου. Σε αυτή την κατηγορία εντάσσονται όχι μόνο συμπεριφορές ανεπιθύμητης σεξουαλικής επαφής, αλλά και ανεπιθύμητα αγγίγματα, προσβλητικά ή σεξουαλικά σχόλια, εξαναγκασμοί και η κατάχρηση εξουσίας. Σύμφωνα με την έρευνα του Trades Union Congress, το 52% των γυναικών (όπου το 63% ηλικίας 18-24 ετών) έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση. Οι θύτες είναι συνήθως άνδρες (88%) και κατά βάση βρίσκονται σε ανώτερη θέση, καθώς συχνά η σεξουαλική παρενόχληση αποτελεί «προϋπόθεση» της πρόσληψης ή της προαγωγής του θύματος.

Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί η εμφάνιση του φαινομένου «Mobbing». Πρόκειται για εχθρική και ανήθικη συμπεριφορά, η οποία κατευθύνεται με συστηματικό τρόπο ως προς ένα άτομο και προέρχεται είτε από ένα μεμονωμένο άτομο, είτε από περισσότερα άτομα, που βρίσκονται στο χώρο εργασίας. Ο όρος προέρχεται από το ρήμα Mob, το οποίο σημαίνει επιτίθεμαι ή καταπιέζω. Παρατηρείται συχνά σε αυταρχικά περιβάλλοντα εργασίας και όχι σε συνθήκες όπου διέπονται από διαλλακτική ηγεσία και διοίκηση. Λόγω του αυταρχικού κλίματος, καλλιεργούνται και οι βάσεις για να παρατηρηθεί το Mobbing, καθώς πρόκειται για ένα στρεσογόνο περιβάλλον, όπου τα άτομα αντιμετωπίζονται σαν «ρομπότ», με μοναδικό σκοπό να διεκπεραιώνουν εργασίες.

Επιπρόσθετα, είναι απόρροια και του ανταγωνισμού προς άτομα υψηλών αποδόσεων, γιατί αντιμετωπίζονται από τους θύτες ως απειλή. Αυτή η μορφή παρενόχλησης θεωρείται ηθική παρενόχληση διότι συμπεριλαμβάνει περιστατικά άνισης μεταχείρισης, προσβολών, ταπείνωσης, ψυχολογικής βίας, υπέρογκου φόρτου εργασίας και απομόνωσης. Ως εκ τούτου, είναι πιο δύσκολο να αποδειχθεί από περιπτώσεις εργασιακού εκφοβισμού (bullying). Δυστυχώς, για αυτές τις συμπεριφορές δεν υπάρχει νομοθετικό αντίκρισμα.

Κάθε μορφή εργασιακής (και μη) παρενόχλησης. είναι απαραίτητο να γνωστοποιείται και να διώκεται ποινικά. Οι σωματικές και ψυχικές συνέπειες στους αποδέκτες αυτών των συμπεριφορών είναι τεράστιες και επιζήμιες, καθώς έχουν σημειωθεί και περιστατικά που το άτομο έχει οδηγηθεί και στον αυτοτραυματισμό. Τα άτομα αναπτύσσουν άγχος, δεν μπορούν να αποδώσουν στην καθημερινότητα τους και διαρκώς αιωρείται μία σκιά από πάνω τους όσο βρίσκονται στο χώρο εργασίας. Φυσικά να σημειωθεί ότι θύματα αποτελούν και οι άνδρες σε ορισμένες περιπτώσεις. Η εκπαίδευση και η ενημέρωση σε όλους τους χώρους εργασίας αναφορικά με τέτοια ζητήματα όπως και η κατάλληλη υποστήριξη προς τα θύματα είναι αναγκαία, προκειμένου να αναφέρουν αυτά τα περιστατικά χωρίς φόβο.

Πηγές:

https://press.careerbuilder.com/2014-11-12-Nearly-Half-of-Workers-Feel-Bullied-On-the-Job-Finds-CareerBuilder-ca-Study

https://www.tuc.org.uk/sites/default/files/SexualHarassmentreport2016.pdf