Γράφει η Μαργαρίτα Ντούρου, απόφοιτη Ψυχολογίας
Σε έναν κόσμο όπου η βία μπορεί να αφήσει βαθιά και διαρκή σημάδια, το ταξίδι προς τη θεραπεία συχνά απαιτεί κάτι περισσότερο από τη σωματική αποκατάσταση. Για πολλούς ανθρώπους, η δημιουργική έκφραση μέσω της τέχνης προσφέρει ένα ισχυρό και μεταμορφωτικό μονοπάτι για να ανακτήσουν τη ζωή τους και να ξεπεράσουν το τραύμα της βίας. Η εικαστική θεραπεία και άλλες μορφές δημιουργικής έκφρασης παρέχουν ένα μέσο για να επικοινωνήσουν αυτό που οι λέξεις δεν μπορούν, διευκολύνοντας τη συναισθηματική απελευθέρωση, την αυτογνωσία και τελικά τη θεραπεία.
Η θεραπεία τέχνης είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας που χρησιμοποιεί τα καλλιτεχνικά μέσα ως κύριο τρόπο επικοινωνίας. Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική για άτομα που έχουν βιώσει κάποιο τραύμα, καθώς παρέχει έναν ασφαλή και μη λεκτικό τρόπο έκφρασης και επεξεργασίας δύσκολων συναισθημάτων. Μέσω της ζωγραφικής, της μουσικής, της γλυπτικής και άλλων καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων, όσοι έχουν βιώσει κάποιου είδους βία μπορούν να εξερευνήσουν και να αναγνωρίσουν τα συναισθήματά τους, να αντιμετωπίσουν τους φόβους τους και να ξεκινήσουν το ταξίδι προς τη θεραπεία.
Τα οφέλη της δημιουργικής έκφρασης:
Συναισθηματική απελευθέρωση: Η τέχνη παρέχει μια ασφαλή διέξοδο για την έκφραση συναισθημάτων που μπορεί να είναι δύσκολο να λεκτικοποιηθούν. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για όσους έχουν “τραυματιστεί”, καθώς τους επιτρέπει να απελευθερώσουν τα συσσωρευμένα συναισθήματα με εποικοδομητικό τρόπο.
Αυτογνωσία: Η ενασχόληση με δημιουργικές δραστηριότητες βοηθά τους ανθρώπους να εξερευνήσουν την ταυτότητά τους και να κατανοήσουν τις εμπειρίες τους από μια νέα οπτική γωνία. Αυτή η αυτοανακάλυψη είναι ένα κρίσιμο βήμα στη διαδικασία επούλωσης.
Ενδυνάμωση: Η δημιουργία τέχνης μπορεί να δώσει μια αίσθηση ελέγχου και ενδυνάμωσης. Επιτρέπει την δημιουργία επιλογών και τη λήψη αποφάσεων, καλλιεργώντας μια αίσθηση αυτοπεποίθησης που μπορεί να μεταφερθεί και σε άλλους τομείς της ζωής.
Επικοινωνία: Για πολλούς, η τέχνη γίνεται μια γέφυρα για να επικοινωνήσουν τις εμπειρίες τους στους άλλους. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα πολύτιμο στις θεραπευτικές συνεδρίες, όπου το έργο τέχνης μπορεί να χρησιμεύσει ως αφετηρία για συζητήσεις με τους θεραπευτές.
Μείωση του άγχους: Η διαδικασία της δημιουργίας τέχνης μπορεί να είναι εγγενώς ηρεμιστική και διαλογιστική. Βοηθά στη μείωση του στρες και του άγχους, προάγοντας τη συνολική ευημερία και την ψυχική υγεία.
Ενώ η τυπική θεραπεία τέχνης είναι ιδιαίτερα ευεργετική, καθώς και άλλες μορφές δημιουργικής έκφρασης μπορούν επίσης να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στη διαδικασία θεραπείας. Η συγγραφή, η μουσική, ο χορός και το θέατρο προσφέρουν πρόσθετες δυνατότητες για εξερεύνηση των συναισθημάτων και ανάκτησης της αίσθησης του ελέγχου της ζωής.
Συγγραφή: Η τήρηση ημερολογίου, η ποίηση και η αφήγηση ιστοριών παρέχουν ισχυρούς τρόπους σε πολλούς να επεξεργάζονται τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Η συγγραφή επιτρέπει τον αναστοχασμό και μπορεί να αποτελέσει μια καθαρτική άσκηση για την κατανόηση και την υπέρβαση του τραύματος.
Μουσική: Τα μουσικά όργανα, το τραγούδι ή η σύνθεση μουσικής μπορεί να είναι θεραπευτικά. Η μουσική προσφέρει μια διαφορετική ευκαιρία έκφρασης συναισθημάτων και μπορεί να αποτελέσει μια παρηγορητική και θεραπευτική παρουσία στη ζωή πολλών ανθρώπων.
Χορός: Η κίνηση και ο χορός μπορούν να βοηθήσουν όσους έχουν βιώσει κάποια τραυματική εμπειρία να επανασυνδεθούν με το σώμα τους και να ανακτήσουν μια αίσθηση σωματικής και συναισθηματικής ισορροπίας. Η χοροθεραπεία, ειδικότερα, χρησιμοποιεί την κίνηση για την αντιμετώπιση καταπιεσμένων συναισθηματικών και ψυχολογικών ζητημάτων.
Θέατρο: Η συμμετοχή σε θεατρικές παραγωγές ή η δραματοθεραπεία επιτρέπει την εξερεύνηση διαφορετικών ρόλων και σεναρίων, παρέχοντας έναν ασφαλή χώρο για επεξεργασία και έκφραση των εμπειριών.
Η δημιουργική έκφραση δεν βοηθά μόνο στην ατομική θεραπεία, αλλά προάγει επίσης την αίσθηση της κοινότητας και της κοινής κατανόησης. Οι εκθέσεις τέχνης, οι παραστάσεις και οι εκδόσεις που παρουσιάζουν το έργο των επιζώντων μπορούν να ευαισθητοποιήσουν σχετικά με τις επιπτώσεις της βίας και την ανθεκτικότητα όσων την υφίστανται. Αυτές οι εναλλακτικές μορφές έκφρασης συναισθημάτων παρέχουν στους επιζώντες βίας την ευκαιρία να μοιραστούν τις ιστορίες τους, να συνδεθούν με άλλους και να υποστηρίξουν την αλλαγή.
Σε έναν κόσμο που συχνά σημαδεύεται από τη βία, η θεραπευτική δύναμη της τέχνης μας υπενθυμίζει την ανθεκτικότητα του ανθρώπινου πνεύματος και τις μεταμορφωτικές δυνατότητες της δημιουργικότητας. Υποστηρίζοντας προγράμματα θεραπείας τέχνης και ενθαρρύνοντας τη δημιουργική έκφραση, δίνεται η ευκαιρία σε όσους το χρειάζονται να διεκδικήσουν ξανά τη φωνή τους και να ξαναχτίσουν τη ζωή τους.
Πηγή: